احواز (خوزستان) به عنوان یکی از مناطق کلیدی و استراتژیک ایران، به دلایل اقتصادی، فرهنگی و تاریخی همواره مورد توجه بوده است. این سرزمین با برخورداری از منابع غنی نفت و گاز و همچنین موقعیت جغرافیایی مهم، در مرکز توجه دولتها قرار داشته است. با این حال، مردم عرب احواز به خصوص در شهرستانهایی مانند فلاحیه (شادگان)، سالهاست که با انواع تبعیضات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی دست و پنجه نرم میکنند. از جمله مهمترین این تبعیضها، میتوان به موضوع استخدام معلمان و نیروهای بومی در بخشهای آموزشی اشاره کرد.
نامه اعتراضی نماینده مجلس فلاحیه (شادگان)
در روزهای اخیر، یک نامه از سوی نماینده مجلس شادگان آقای هاشم خنفری در مورخ 27/05/1403 منتشر شده است که در آن، به جذب معلمان غیر بومی در شهرستان شادگان اعتراض شده است. این نامه که با لحنی تند و قاطع به نگارش درآمده است، خطاب به وزیر آموزش و پرورش و مدیر کل آموزش و پرورش احواز (استان خوزستان)، به جذب معلمان غیر بومی در این شهرستان اعتراض کرده است. در این نامه آمده است که با توجه به ظرفیت و توان معلمان بومی در شادگان، دلیل قانعکنندهای برای جذب معلمان غیر بومی وجود ندارد. این نماینده مجلس اشاره کرده است که تعدادی از معلمان بومی شادگان که بیش از سه سال است در صف استخدام منتظر ماندهاند، هنوز جذب نشدهاند و این در حالی است که نیروهای غیر بومی برای تدریس به این شهرستان اعزام میشوند.
دلایل اعتراض و اهمیت معلمان بومی
نماینده مجلس در ادامه نامه خود تأکید کرده است که معلمان بومی علاوه بر آشنایی کامل با فرهنگ، زبان و رسوم محلی، از نظر توانایی و تجربه نیز از معلمان غیر بومی توانمندتر هستند. این امر به ویژه در شهرستانهایی مانند فلاحیه (شادگان) که دارای فرهنگی خاص و متنوع است، از اهمیت بیشتری برخوردار است. چرا که معلمانی که از بیرون از این شهرستان جذب میشوند، ممکن است نتوانند ارتباط مؤثری با دانشآموزان برقرار کنند و در درک بهتر نیازها و چالشهای محلی ناکام بمانند. که در نتیجه آن باز ماندن کودکان از تحصیل و آموزش است.
این نامه در پی نامه قبلی به شماره ۴۰ مورخ ۲۷.۰۵.۱۴۰۳ تنظیم شده است که در آن نیز به همین موضوع اشاره شده بود. در ادامه این نامه، نماینده مجلس به غیر منصفانه بودن و حتی غیر قانونی بودن این عمل اشاره کرده و خواستار پیگیری جدی از سوی مسئولان شده است.
تبعیض و سابقه آن در احواز
تبعیضات و نابرابریهای موجود در احواز تنها به حوزه آموزش و پرورش محدود نمیشود. این نوع برخوردها به سالها قبل بازمیگردد و به عنوان سیاستهای دولتی نیز شناخته شده است. در سالهای اخیر، موارد متعددی از تبعیض در استخدام نیروهای بومی و حتی اخراج آنها از سمتهای حساس دولتی و امنیتی به ثبت رسیده است. برای مثال، در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی، نامهای خیلی محرمانه ای از سوی ابطحی، رئیس دفتر وی، منتشر شد که نشان میداد برخی از نیروهای بومی از استخدام در مراکز حساس شهری و امنیتی محروم میشدند. همچنین، در دورههای بعدی نیز چنین سیاستهایی ادامه یافت و حتی شاهد انتقال بیش از چهارصد نفر از نیروهای فراجا ( نیروی انتظامی سابق )به استانهای دیگر بودیم.
در برخی موارد، نیروهای انتظامی مجبور به تغییر نام خانوادگی خود شدند تا بتوانند در محل زندگی خود ادامه فعالیت دهند. این نوع برخوردها نشان از یک نوع سیاست سیستماتیک در برابر نیروهای بومی و محلی دارد که نه تنها در حوزه آموزش و پرورش بلکه در دیگر حوزههای دولتی و امنیتی نیز مشاهده میشود برای نموه کارکنان فردوگاه بین المللی احواز است که در آنجا هیچ کدام کارمند و مسئولین نیرو های انتظامی و امنیتی از نیرو های بومی نیستنند.
تأثیرات منفی تبعیض بر جامعه محلی عرب احواز
این نوع سیاستها نه تنها باعث تضعیف روحیه نیروهای بومی میشود، بلکه به تدریج جامعه محلی را نیز تحت تأثیر قرار میدهد و مجبور به مهاجرت از خانه و کاشنه خود میشوند و این احساس را میکنند که شاید برای خود و فرزندانشان در مکانی دیگر امنیت و آینده داشته و دیگر حقوق آنها نادیده گرفته نمیشود و در روند توسعه و پیشرفت سهمی خواهند داشت، به طور طبیعی احساس بیاعتمادی به سیستم دولتی پیدا میکنند. این بیاعتمادی میتواند منجر به نارضایتیهای گسترده اجتماعی شود و حتی باعث مهاجرت نیروهای متخصص و تحصیلکرده از منطقه به دیگر نقاط کشور گردد. در نهایت، نامه اعتراضی نماینده مجلس آقای خنفری تنها یکی از موارد متعدد تبعیضات موجود در احواز( خوزستان ) است که نشاندهنده وجود یک نابرابری سیستماتیک در جذب و استفاده از نیروهای بومی است.