سال‌هاست که فضای پرتنش میان ایران و اسرائیل سایه سنگینی بر منطقه انداخته است. دو طرف پیوسته یکدیگر را به تهدید و حمله متهم می‌کنند و نبردهای غیرمستقیم‌شان در لبنان، سوریه، عراق و یمن ادامه دارد. با این حال، تهران تا امروز کوشیده است از ورود به یک جنگ تمام‌عیار و مستقیم با اسرائیل پرهیز کند؛ چرا که بهای چنین رویارویی می‌تواند بسیار سنگین‌تر از دستاوردهای احتمالی آن باشد.

برتری نظامی اسرائیل و پشتوانه آمریکا
اسرائیل یکی از پیشرفته‌ترین ارتش‌های منطقه را در اختیار دارد؛ مجهز به سامانه‌های پدافندی چندلایه، فناوری‌های نوین و توان موشکی و دریایی برای حمله‌های دوربرد. در کنار این، حمایت بی‌قید و شرط نظامی و اطلاعاتی ایالات متحده، کفه ترازو را به سود تل‌آویو سنگین‌تر کرده و ایران را در موقعیتی دشوار برای هرگونه نبرد مستقیم قرار می‌دهد.

هراس از شکاف داخلی

وضعیت شکننده داخل ایران از دیگر عوامل بازدارنده است. اقتصاد آسیب‌دیده از تحریم‌ها، کاهش درآمدهای نفتی و اعتراضات مردمی گسترده، شرایطی را رقم زده که هر جنگ فراگیر می‌تواند ثبات نظام را به خطر اندازد. هزینه‌های اقتصادی چنین نبردی، فشار معیشتی را بر مردم چند برابر خواهد کرد و احتمال شعله‌ور شدن دوباره خیابان‌ها را بالا می‌برد.

قدرت‌نمایی از راه متحدان

ایران طی سال‌های اخیر شبکه‌ای از نیروهای هم‌پیمان را در منطقه پرورش داده است؛ از حزب‌الله در لبنان گرفته تا گروه‌های مسلح در عراق و سوریه و انصارالله در یمن. این بازوهای نیابتی برای تهران نقشی حیاتی در مدیریت جنگ فرسایشی دارند. ورود به یک تقابل مستقیم با اسرائیل می‌تواند این برگ‌های برنده را بسوزاند و دست ایران را در معادلات منطقه‌ای خالی کند.

خطرى برای پرونده هسته‌ای

برنامه هسته‌ای یکی از ستون‌های راهبردی ایران است. اسرائیل آن را تهدیدی وجودی می‌داند و پیش‌تر نیز در عراق و سوریه به تاسیسات هسته‌ای حمله کرده است. آغاز جنگ آشکار، بهترین بهانه را به تل‌آویو خواهد داد تا ضربه‌ای جدی به زیرساخت‌های هسته‌ای ایران وارد کند و این پروژه را سال‌ها به عقب براند.

پیامدهای سیاسی و اقتصادی
ایران همین حالا زیر فشار تحریم‌های فلج‌کننده قرار دارد. یک جنگ مستقیم می‌تواند ارزش ریال را بیش از پیش سقوط دهد و کشور را با انزوای جهانی تازه‌ای مواجه سازد. این در حالی است که تهران در تلاش است روابط خود را با برخی دولت‌های عربی، از جمله سعودی، بهبود بخشد. هرگونه جنگی با اسرائیل این روند را نابود خواهد کرد و حلقه فشار خارجی را تنگ‌تر خواهد ساخت.